21 lis Postępowanie w sprawach gospodarczych – nowy tryb postępowania
W dniu 7 listopada 2019 r. weszła w życie duża nowelizacja kodeksu postępowania cywilnego. Nowe przepisy wprowadzają znaczne zmiany, istotne z punktu widzenia stron procesu cywilnego. Nasza kancelaria przygotowała serię artykułów przybliżających najistotniejsze zmiany wprowadzone przez ustawodawcę. Zapraszamy do zapoznania się z kolejnym artykułem.
Postępowanie gospodarcze – powracający pomysł
Nowelizacja wprowadza odrębny tryb postępowania w sprawach gospodarczych. Nie jest to jednak całkowita nowość w polskim systemie prawnym. Odrębne postępowanie gospodarcze funkcjonowało do roku 2012. Po 7 latach powraca. Intencją ustawodawcy było usprawnienie i skrócenie rozpoznawania tego typu spraw.
Sprawa gospodarcza, czyli jaka?
Przede wszystkim sprawami gospodarczymi są sprawy ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, również w przypadku gdy w momencie wniesienia sprawy do sądu którakolwiek ze stron zaprzestała wykonywania tej działalności. W szczególności będą to sprawy z umów zwieranych pomiędzy przedsiębiorcami. Umowa musi jednak pozostawać w związku z prowadzoną działalnością obu stron. Nie będzie zatem sprawą gospodarczą sprawa, w której co prawda strona jest przedsiębiorcą, ale zawarta umowa nie ma związku z jego działalnością gospodarczą.
Ponadto, istnieją kategorie spraw zaliczanych do gospodarczych, również w przypadku, gdy jedna bądź obie strony nie są przedsiębiorcami w rozumieniu prawa gospodarczego. Między innymi, sprawami gospodarczymi są sprawy ze stosunku spółki, z umów o roboty budowlane, czy z umów leasingu.
Zmiany krok po kroku
Po pierwsze, pozew powinien zawierać wskazanie adresu poczty elektronicznej powoda albo oświadczenie powoda, że nie posiada takiego adresu. To samo dotyczy pierwszego pisma procesowego pozwanego.
Powód jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a pozwany – w odpowiedzi na pozew. Rozwiązanie to nie jest nowością i co do zasady obowiązywało zawsze we wszystkich typach postępowań. Jednakże, skoro intencją ustawodawcy było przyspieszenie postępowań można domniemywać, że sądy będą kłaść większy nacisk na powoływanie dowodów w terminie i jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach będą dopuszczać dowody przedłożone później. Nowością jest natomiast dwutygodniowy termin na złożenie późniejszych dowodów, który biegnie od dnia, w którym ich powołanie stało się możliwe lub wynikła potrzeba ich powołania.
W toku postępowania nie można występować z nowymi roszczeniami zamiast lub obok dotychczasowych. Wyłączona jest możliwość złożenia pozwu wzajemnego. Wprowadzono również liczne ograniczenia dowodowe. Między innymi, dowód z zeznań świadków przeprowadzić można jedynie, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Wprowadzono ponadto możliwość zawarcia umowy dowodowej, o której szerzej napiszemy w kolejnym artykule.
Wyrazem nacisku na przyspieszenie postępowań jest zasada, że rozstrzygnięcie w sprawie powinno zapaść nie później niż sześć miesięcy od dnia złożenia odpowiedzi na pozew. Podkreślenia wymaga jednak, że jest to termin instrukcyjny, a jego niedotrzymanie nie powoduje żadnych skutków procesowych dla stron oraz sądu.
W nowym postępowaniu w sprawach gospodarczych wprowadzony został wyjątek od reguły obciążania kosztami postępowania strony przegrywającej proces. Mianowicie, niezależnie od wyniku sprawy sąd może obciążyć kosztami procesu w całości lub części stronę, która przed wytoczeniem powództwa zaniechała próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchyliła się od udziału w niej lub uczestniczyła w niej w złej wierze i przez to przyczyniła się do zbędnego wytoczenia powództwa lub wadliwego określenia przedmiotu sprawy.
Zmiana, ale czy na lepsze?
Postępowanie w sprawach gospodarczych cechuje się dużo większym sformalizowaniem. W przypadku osób nieporuszających się sprawnie w przepisach, zalecane jest korzystanie z fachowej pomocy. Podyktowane jest to tym, że niedochowanie określonych rygorów może spowodować niekorzystne dla strony rozstrzygnięcie sprawy, nawet w przypadku, gdy obiektywnie powinna proces wygrać. Można powiedzieć, że nowelizacja premiuje w pewien sposób przedsiębiorców posiadających znajomość prawa bądź korzystających z obsługi prawnej.
Niezależnie jednak od powyższego, być może okaże się, że sformalizowanie procedury faktycznie skutkować będzie szybszym rozpoznawaniem spraw, co z kolei pozytywnie wpłynie na płynność finansową przedsiębiorców.
Autor: Martyna Iwaniuk, aplikant radcowski III roku
No Comments